Je kan er ellenlange gesprekken over voeren, over taal. Wat is taalkundig juist? Wat is jongerentaal? En hoe kan ik alles op de juiste manier in mijn eigen teksten plaatsen? Alles heeft zijn voor- en tegenstanders. Maar ik kies bewust voor spreektaal in mijn blogs en in communicatie in het algemeen. Waarom? Dat leg ik je graag uit.
Taal is al lang iets wat me bezighoudt, als kind zelfs al. Toch was ik vroeger nu niet meteen de grootste fan van Nederlands als vak. Literatuurstudie en dat soort dingen, lagen me niet. Foutloos schrijven en dictees, dat waren dan wel weer mijn sterke punten. Ik moest het hebben van regeltjes die je gewoon kon toepassen. Niet van interpretaties van teksten op het filosofische af.
Veel taalkundige vakken had ik niet in mijn opleiding communicatiewetenschappen. En schrijven mocht ik dan weer alleen om academische papers te maken. Niet echt motiverend als je je in je vrije tijd vooral verdiept in blogs en vlot geschreven boeken. Al had ik niet meteen schrijf- of copywritingambities, mijn belangstelling voor vlotte, toegankelijke taal groeide daar in Leuven wel. Dat kon trouwens niet bij iedereen op meeval rekenen, mijn lerares Academisch Nederlands maakte ooit mijn opinieartikel met de grond gelijk. Toch straf dat iemand die volgens haar ‘niet kon schrijven’ nu grotendeels haar geld verdient als copywriter en inhouse-journalist. Revanche en al.
Het was pas daarna, in de opleiding Radio- en TV-journalistiek en tijdens mijn stage bij TV Limburg, dat ik mijn eigen stijl kon beginnen te ontwikkelen. Ik ben hen nog altijd ontzettend dankbaar dat ze mijn eigen idee bevestigden: kies voor spreektaal en niet voor schrijftaal. De gouden trucjes als ‘lees je tekst luidop’ en ‘hoe zou je dat aan iemand vertellen’ zijn me altijd bijgebleven. En ja, het is een theorie die de laatste jaren meer een meer ingang vond maar pakweg 10-15 jaar geleden nog niet helemaal aanvaard werd.
Schrijftaal durft ook al eens botsen met spreektaal. Ik ben de eerste om toe te geven dat een vlotte tekst ook al eens taalkundige schoonheidsfoutjes kan bevatten. Of al eens technieken toepast die niet altijd helemaal juist zijn volgens de regels van de kunst. Maar als ik een vlotte, begrijpbare tekst moet afwegen tegen een taalkundig perfecte maar moeilijkere tekst, dan is mijn keuze snel gemaakt. Kleine kanttekening: met spreektaal bedoel ik geen jongerentaal, sms-taal, jargon of slang, laat dat even duidelijk zijn.
Bij KSA maakte ik er een streefdoel van om vlotte teksten te maken, vaak met als doelgroep jongeren. Ik legde lijstjes aan met woorden die de voorkeur kregen op anderen om de collega’s ook de basis van die theorie bij te brengen. De ene keer lukte dat al beter dan de andere ;). Maar het is wel altijd mijn persoonlijk stokpaardje geweest. Toch besef ik dat ook in mijn eigen teksten nog altijd kinderziektes zitten. Sommige zinnen zijn al eens te moeilijk of er kruipt nog wat te veel passief in de zinnen die ik gebruik. Daar ben ik me van bewust. Ik verslind boeken over ‘schrijven’ dan ook met huid en haar en blijf zoeken naar korte of lange cursussen om mijn schrijfstijl nog te verbeteren. Zo’n bootcamp waar je dagenlang gewoon aan je schrijfstijl werkt, dat lijkt me wel iets.
Tegelijk ben ik ook gaan beseffen dat taal iets ontzettend subjectief is. Mijn lerares Academisch Nederlands maakte mijn opinieartikel met de grond gelijk, een bevriende krantenjournalist vond het dan weer goed geschreven. Ik kies voor mijn eigen stijl en dat kan even goed een stijl zijn die iemand anders afgrijselijk vind. Een reclamebureau wimpelde mij ooit af bij een sollicitatie met de boodschap dat mijn teksten niet complex genoeg waren, say what!? Als je dat durft zeggen in een tijd dat iedereen zoveel nadruk legt op toegankelijk schrijven, dan ben je als bureau ook niet echt goed bezig.
Samengevat: Ik ben pro vlotte, toegankelijke (spreek)taal maar ik besef dat er aan mijn eigen stijl ook nog wat werk is. Tips voor bijscholingen altijd welkom trouwens.
En jij? Kies je voor schrijftaal, spreektaal, tussentaal …? En waarom?
Zeer herkenbaar! Een assistent op de unief zei me ooit dat mijn scriptie te vlot geschreven was en ik meer jargon moest gebruiken…
Eum, ik denk daar nooit over na, dus ik veronderstel gewoon spreektaal 🙂
Hoe eenvoudiger, hoe liever, wat mij betreft. Maar het is verdorie een kunst die lang niet iedereen gegeven is!
Ik ben zelf ook grote fan en voorstander van spreektaal 🙂 Maar ik weet dat absoluut niet iedereen mee gediend is. Dus afhankelijk van welke tekst ik moet schrijven, voor wie en met welk doel durf ik mijn taal dan wel al eens aan te passen. Welke boeken las je hier trouwens over? Want ja hoor, ook hier altijd wel interesse om daar over bij te leren 😉
Ik vind die van Mark Van Bogaert zeker een referentie. En daarnaast heb ik eens een bijlage in De Morgen gevonden die ik heel inspirerend vond. De belangrijkste tip kwam uit de les journalistiek schrijven: ‘Schrijf zoals je vertelt en lees je teksten luidop voor.’